Bedrijven die tegen de grenzen van de capaciteit op het bestaande elektriciteitsnet aanlopen: het is aan de orde van de dag. De noodzaak tot het verduurzamen van ons energiesysteem zorgt voor meer elektrificatie. Hierdoor groeit de vraag naar (duurzame) energie snel en komt de infrastructuur vandaag de dag steeds meer onder druk te staan. Het verzwaren van het net is duur en kost veel tijd. Als bedrijf moet je vaak lang wachten tot je uiteindelijk aangesloten wordt op het net. Kan dat niet anders? In deze blog lees je welke mogelijkheden er zijn.
Het net beter benutten én kosten besparen
Het kan zeker anders. Een alternatief is om te kijken hoe het beschikbare elektriciteitsnetwerk beter benut kan worden. Bijvoorbeeld door bedrijven onderling stroom te laten uitwisselen. Een mooi voorbeeld uit de praktijk is dat van het havengebied van Amsterdam. Hier doen ze dit al sinds 2017 via het Shared Energy Platform, kortweg SEP.
SEP is een initiatief van het Amsterdamse Havenbedrijf. Zij zijn een van de eerste klanten van ENTRNCE. Via het platform kunnen bedrijven onderling energie uitwisselen en op piekmomenten slim samenwerken. Het platform zorgt ervoor dat elke 15 minuten vraag en aanbod van stroom voor de aangesloten bedrijven zo optimaal mogelijk op elkaar wordt afgestemd. Nadat onderlinge uitwisseling heeft plaatsgevonden, worden tekorten en overschotten automatisch aangevuld vanuit de groothandelsmarkt, zodat vraag en aanbod elk kwartier in balans zijn. Zo wordt het net beter benut én kunnen kosten worden bespaard.
Robin Schipper (founder van SEP): “We focussen ons op het optimaliseren van de energievoorziening. Door energiestromen inzichtelijk te maken wordt duidelijk hoe verbruik en opwek in het gebied zoveel mogelijk op elkaar kunnen worden afgestemd. Bijvoorbeeld door apparaten aan te zetten wanneer er veel duurzame opwek is en juist af te schakelen wanneer dit niet beschikbaar is. En door de tussenhandel op de energiemarkt over te slaan besparen we kosten. Zo zijn we in staat 100% groene stroom te leveren voor de prijs van grijs.”
Congestie vermijden en ruimte op het net creëren
Robin Schipper zag jaren geleden al dat bedrijven tegen de grenzen van de capaciteit op het bestaande net aan zouden gaan lopen en ging met ze in gesprek. “Als iedereen er vanuit gaat dat er altijd stroom beschikbaar is en het verbruik niet op elkaar wordt afgestemt, dan levert dat problemen op het net op. Dit probleem lossen wij mede op door ervoor te zorgen dat bedrijven onderling afstemmen dat als de één piekt, de ander niet piekt. Zo balanceren we het net per onderstation, om congestie te voorkomen. Het zorgt ervoor dat de capaciteit op het net optimaler gebruikt wordt. Zo komt er ook meer ruimte voor bedrijven die wachten op een aansluiting op het net of juist willen uitbreiden.”
Onbalans corrigeren én boetes voorkomen
Sinds kort is het mogelijk voor ENTRNCE gebruikers om zelfstandig intraday te handelen op de handelsmarkt ETPA. Hierdoor kunnen vermijdbare onbalanskosten voorkomen worden, omdat op de dag zelf nog gecorrigeerd kan worden. De afhandeling via ENTRNCE verloopt automisch met de gecorrigeerde data.
Bijvoorbeeld: van een voorspelling van een windmolenpark wordt door SEP een order gemaakt voor de levering van stroom aan bedrijven in de directe omgeving. Maar op de dag zelf krijgt de windmolen een storing en kan deze niet de voorspelde stroom leveren. Of waait het harder/minder hard dan oorspronkelijk voorspeld. De windmolen veroorzaakt daardoor onbalans. Door op de intraday markt dezelfde hoeveelheid stroom in te kopen of verkopen wordt de onbalans gecorrigeerd én daarmee gepaard gaande kosten voorkomen. Deze kosten kunnen flink oplopen waardoor de besparingen aanzienlijk zijn. Op sommige momenten in de tijd zijn de onbalanskosten negatief. Daardoor wordt het mogelijk om geld te verdienen door stroom te verbruiken. Ook voor de levering aan afnemers wordt gecorrigeerd. Zij krijgen in dat geval bijvoorbeeld stroom uit een naburig zonnepark.
Congestie voorkomen met GOPACS
Door de koppeling van ENTRNCE met ETPA is het voor SEP nu ook mogelijk om bij te dragen aan GOPACS, het platform van netbeheerders om congestie op het net te voorkomen. Wanneer een netbeheerder congestie verwacht, plaatst deze via GOPACS een oproep voor marktpartijen om te helpen congestie te voorkomen. Deze hulp verloopt via openstaande biedingen op intradaymarkten zoals ETPA die nog niet gematcht kunnen worden omdat hun prijzen te ver uiteen liggen. Via GOPACS wordt gecontroleerd of er door de geplaatste oproep geen problemen ontstaan op andere plekken in het elektriciteitsnet van de deelnemende netbeheerders. Staan alle seinen op groen dan betalen de netbeheerders het prijsverschil tussen de twee orders zodat deze gematcht kunnen worden op het handelsplatform en deze congestiesituatie wordt opgelost. Dankzij het gebruik van twee orders kan de balans in het energiesysteem gewaarborgd worden.
Doordat netbeheerders hiermee de congestiesituatie kunnen oplossen, is het mogelijk om optimaler gebruik te maken van de beschikbare infrastructuur. Hierdoor kunnen meer bedrijven worden voorzien in hun benodigde energievraag. Daarnaast kunnen marktpartijen die bijdragen aan het oplossen van congestie extra inkomsten genereren. Een mooie win-win situatie.
Het mes snijdt aan twee kanten
Een koppeling van ENTRNCE met de intraday markt levert veel voordelen op, zoals een aanzienlijke besparing op de onbalanskosten. Dezelfde koppeling draagt via een aansluiting op GOPACS bij aan het voorkomen van congestie op het net, wat naast extra ruimte op het net ook nog eens extra inkomsten op kan leveren. Zo snijdt het mes niet aan twee, maar zelfs meerdere kanten.
